ในการเสด็จเยือนราชอาณาจักรไทยอย่างเป็นทางการของสมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส ประมุขแห่งคริสตจักรนิกายโรมันคาทอลิกและพระประมุขแห่งนครรัฐวาติกัน ระหว่างวันที่ 20-23 พฤศจิกายน พ.ศ.2562 ตามคำเชิญของรัฐบาลไทยและสภาประมุขบาทหลวงโรมันคาทอลิกแห่งประเทศไทย ไม่เพียงแต่คริสต์ศาสนิกชนชาวไทยที่รอคอย คณะสงฆ์วัดพระเชตุพนวัมลมังคลาราม หรือ วัดโพธิ์ ท่าเตรียม กรุงเทพฯ ล้วนสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ ของพระองค์ท่านเช่นกัน
เพราะนับตั้งแต่อดีต จนถึงปัจจุบัน “วาติกัน – วัดโพธิ์” ได้สานมิตรภาพระหว่างสองศาสนามาอย่างยาวนาน ตั้งแต่ครั้งที่ สมเด็จพระวันรัต เจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนฯ หรือ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (ปุ่น ปุณฺณสิริมหาเถร) สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก สมเด็จพระสังฆราช องค์ที่ 17 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้เดินทางไปเยือนสำนักวาติกัน เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน พ.ศ.2515
นับเป็นปรากฎการณ์ครั้งสำคัญและเป็นครั้งแรกที่ พระภิกษุชาวไทย เดินทางเพื่อเข้าเฝ้าและปฏิสันถารร่วมกัน ระหว่างสมเด็จพระสันตะปาปาปอลที่ 6 พระประมุขแห่งคริสตจักรโรมันคาทอลิกและพระเถรวาทจากประเทศไทยรูปแรก
ทั้งนี้ สำนักวาติกันเอง ได้บันทึกภาพการพบกันครั้งนั้น ด้วยภาพวาดสีน้ำมันขนาดใหญ่ ติดตั้งไว้ ณ กระทรวงว่าด้วยความสัมพันธ์ระหว่างศาสนา นครรัฐวาติกัน จนถึงปัจจุบัน
จากวันนั้น มาจนถึงวันนี้ ที่ สมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส ประมุขแห่งคริสตจักรนิกายโรมันคาทอลิกและพระประมุขแห่งนครรัฐวาติกัน จะเสด็จมาเยือนประเทศไทย พระราชปริยัติมุนี (เทียบ สิริญาโณ ป.ธ.9, รศ.ดร.) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนฯ ได้เล่าเหตุการณ์ที่น่าจดจำในครั้งนี้ว่า
“เมื่อคณะสงฆ์วัดพระเชตุพนฯ ทราบข่าวการเสด็จเยือนประเทศไทยของสมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส ในช่วงปลายเดือนพฤศจิกายนนี้ ต่างรู้สึกปิติยินดียิ่ง เพราะที่ผ่านมามิตรภาพระหว่างนครรัฐวาติกัน – วัดโพธิ์ ถือว่ามีมาอย่างยาวนาน นอกจากการเยือนของสมเด็จพระวันรัต เจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนฯ แล้ว ทางคณะสงฆ์วัดพระเชตุพนฯ ได้รับพระเมตตาให้ปริวรรต(แปล)คัมภีร์พระมาลัย เพื่อจัดแสดง ณ พิพิธภัณฑ์ นครรัฐวาติกัน ให้แก่นักท่องเที่ยวจากทั่วโลกชม
โดยเมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม พ.ศ.2561 คณะสงฆ์วัดพระเชตุพนฯ ได้ทูลถวายคัมภีร์พระมาลัยที่ปริวรรตแล้วเสร็จ แด่ สมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส ณ นครรัฐวาติกัน
ต่อมา เมื่อครั้งที่ วัดโพธิ์ จัดงาน สมโภชพระอาราม 230 ปี สำนักวาติกัน ก็ได้มอบผู้แทนและคณะ เดินทางเพื่อมาร่วมงานสมโภชวัด
หลังจากนั้น คณะสงฆ์วัดพระเชตุพนฯ ก็ได้รับนิมนต์ ให้เข้าร่วมประชุม เรื่อง “ ศาสนากับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน(SDGs) ที่นครรัฐวาติกัน ร่วมกับองค์การสหประชาชาติจัดขึ้น เมื่อวันที่ 7 – 9 มีนาคม พ.ศ.2562 และถัดมาวันที่ 17 มีนาคม พ.ศ.2562 คณะสงฆ์วัดพระเชตุพนฯ ร่วมแสดงมุทิตา ในพิธีฉลองครบรอบปีที่ 6 แห่งสมณสมัย ของสมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส ณ อาสนวิหารอัสสัมชัญ กรุงเทพฯ
ดังนั้น พระธรรมรัตนากร เจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนฯ เมื่อทราบข่าวการเสด็จเยือนประเทศไทยของสมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส ในฐานะพระราชอาคันตุกะ ท่านได้มีความเมตตามอบหมายให้ พระราชรัตนสุนทร (วินัย ธมฺมานนฺโท ) และคณะสงฆ์วัดพระเชตุพนฯ จัดทำหนังสือที่ระลึก “วาติกัน – วัดโพธิ์ มิตรภาพระหว่างศาสนา” เพื่อถวายแด่ สมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส และมอบให้แก่คณะผู้ติดตาม รวมถึงสื่อมวลชน
“หนังสือเล่มนี้ เราได้พยายามรวบรวมข้อมูล เกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างวาติกัน – วัดโพธิ์ เริ่มตั้งแต่ ที่สมเด็จพระวันรัต เจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนฯ เยือนสำนักวาติกัน เมื่อปี พ.ศ.2515 ในขณะที่ท่านเดินทาง ท่านได้บันทึกรายละเอียดไว้ ชื่อ “สู่สำนักวาติกัน”
บันทึกการเดินทางครั้งนั้น ถือว่าเป็นข้อมูลอันสำคัญที่ทำให้เราทราบเรื่องราว ทางประวัติศาสตร์ที่เกิดขึ้น ณ สำนักวาติกัน ย้อนหลังไปเมื่อ 47 ปีที่แล้ว นับว่าเป็นบันทึกที่มีคุณค่ายิ่ง เพราะมีเรื่องราวที่สืบเนื่องมาถึงปัจจุบัน ในหนังสือ “วาติกัน-วัดโพธิ์ มิตรภาพระหว่างศาสนา” เล่มนี้ ได้ลำดับเหตุการณ์ไว้อย่างต่อเนื่อง โดยจะจัดพิมพ์เป็น 3 ภาษา คือ ไทย-อังกฤษ-อิตาลี รวมอยู่ในเล่มเดียวกัน ซึ่งได้รับความร่วมมืออย่างดียิ่งจาก ศูนย์การแปลและการล่าม มหาวิทยาลัยมหิดล จัดเรียบเรียงข้อมูล เป็นภาษาอังกฤษและภาษาอิตาลี การพิมพ์หนังสือเล่มนี้ นับเป็นครั้งพิเศษ ในวโรกาสอันเป็นมิ่งมงคล ที่สมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิสเสด็จเยือนประเทศไทย” พระราชปริยัติมุนี กล่าว
