Imagine Thailand Movement โดย ดร. อุดม หงส์ชาติกุล ผู้ก่อตั้งห้องปฏิบัติการทางสังคม (ประเทศไทย) ร่วมกับ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จัดกิจกรรม “เวทีสาธารณะ พื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคม ร่วมกัน…เราทำได้ Together Make it Happen” เพื่อสื่อสารผลการดำเนินการโครงการศิลปินแห่งชาติ ปราชญ์ ปัญญาชน สร้างพื้นที่สร้างสรรค์สำหรับเยาวชนไทยเพื่อลดปัจจัยเสี่ยง
โดยชวนศิลปินแห่งชาติ ปราชญ์ ปัญญาชนและเยาวชน มาเรียนรู้ร่วมกัน ถึงความสำคัญของการมีพื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคม รวมถึงสถานการณ์ที่ประเทศไทยเข้าสู่สังคมอายุยืนอย่างสมบูรณ์ โดยจุดประกายให้แต่ละท่านตระหนักถึงบทบาท ความสำคัญ และเห็นโอกาสที่จะลุกขึ้นมาร่วมกันสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกร่วมกันสร้างสังคมสุขภาวะเพื่อคนทุกวัย
ตลอด 3 ปี ของการดำเนินโครงการ มีศิลปินแห่งชาติ ปราชญ์ ปัญญาชน หลายท่านในหลายพื้นที่ อาทิ ครูเล็ก “ภัทราวดี มีชูธน” คุณวินัย พันธุรักษ์ คุณแม่ศรีนวล ขำอาจ คุณชมัยภร บางคมบาง พ่อเสริม คำแปง ป้าแจ๋ว “จงดี เศรษฐอำนวย” ป้าประหยัด ปานเจริญ ครูนาย “มานพ มีจำรัส” ป้าหมี ชุมชนโพธิ์เรียง ดร. วิจิตร อภิชาติเกรียงไกรรศ.ดร.สมพร แสงชัย และปัญญาชนในอีกหลากหลายสาขาอาชีพ ที่เข้ามามีส่วนร่วมสร้างการเปลี่ยนแปลง โดยต่างริเริ่มลงมือทำ เปิดพื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคมในหลายรูปแบบ ทั้งเปิดบ้าน เปิดโรงเรียน เปิดแหล่งเรียนรู้ เพื่อร่วมสร้างสังคมสุขภาวะที่ดีให้เยาวชนไทย
คุณศรีสุวรรณ ควรขจร รองประธานกรรมการบริหารแผน คณะที่ 1 สสส. กล่าวว่า การมีพื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคม พื้นที่สุขภาวะ นับเป็นเรื่องหนึ่งที่สสส.ให้ความสำคัญ เนื่องจากในปัจจุบันเยาวชน ถูกรายล้อมไปด้วยปัจจัยเสี่ยงรอบด้าน เช่น ปัญหาการสูบบุหรี่ไฟฟ้า การพนัน และการดื่มสุรา ซึ่งเด็กและเยาวชนไทยจำนวนไม่น้อยที่ติดในวังวนปัญหาเหล่านี้ จึงจำเป็นอย่างยิ่ง ที่จะต้องหาวิธีการ และสร้างกลไกอย่างเป็นระบบ เพื่อสร้างภูมิคุ้มกัน สร้างความเข้าใจที่ถูกต้อง รู้เท่าทัน และไม่ถลำตัวเข้าสู่พฤติกรรมเสี่ยง
“การเปิดพื้นที่ให้เยาวชนได้มีโอกาสทำกิจกรรมเป็นหนทางหนึ่งที่หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้ได้ จึงเป็นที่มาของโครงการศิลปินแห่งชาติ ปราชญ์ ปัญญาชน สร้างพื้นที่สร้างสรรค์สำหรับเยาวชนเพื่อลดปัจจัยเสี่ยง ที่เน้นการปลุกพลังศิลปินแห่งชาติ ศิลปินพื้นบ้าน ปราชญ์ ให้พร้อมใจกันลุกขึ้นมามีบทบาทร่วม และหาแนวทางสร้างเกราะป้องกันเยาวชน โดยประยุกต์ใช้ศิลปศาสตร์ท้องถิ่น ร่วมกับทุนของสังคมในพื้นที่ ให้กลายเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ ที่ให้ทุกคนได้ใช้ประโยชน์ร่วมกัน” คุณศรีสุวรรณ กล่าว
ดร.อุดม หงส์ชาติกุล ผู้ก่อตั้งห้องปฏิบัติการทางสังคม (ประเทศไทย) Imagine Thailand Movement กล่าวว่า หัวใจสำคัญคือการสร้าง Generative Social Field “พื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคม” พื้นที่ที่ปลอดภัย สำหรับคนทุกเพศทุกวัย ไม่ว่าจะเป็นผู้รู้ ผู้ที่มีประสบการณ์มากหรือน้อย สามารถมาเรียนรู้ร่วมกัน เป็นพื้นที่ที่ก่อให้เกิดความเข้าใจกัน และมนุษย์เราทุกคนต้องการพื้นที่ลักษณะนี้ และจากความร่วมมือของศิลปินแห่งชาติ ศิลปินพื้นบ้าน ปราชญ์ ปัญญาชน ที่ต่างเห็นความสำคัญในการสร้างสังคมสุขภาวะ และต้องการมีส่วนร่วมในสร้างการเปลี่ยนแปลง ทำให้เกิดพื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคมขึ้นมาอย่างหลากหลาย ตามบริบท ความเชี่ยวชาญ ต้นทุนทางสังคม รวมถึงความพร้อม และเครือข่าย
โดยหลายท่านริเริ่มสร้างทำพื้นที่สร้างสรรค์ในทันที เช่น คุณพ่อเสริม คำแปง ปราชญ์เกษตรอินทรีย์ ต.เจดีย์ชัย อ.ปัว จ.น่าน เปิดบ้านเป็นศูนย์เรียนรู้เชื่อมวัย ชวนคนในชุมชน และเยาวชนคนรุ่นใหม่ ได้มาเรียนรู้เทคนิคการทำเกษตรอินทรีย์ด้วยวิถีทางธรรมชาติ พร้อมให้หลักคิด ที่สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน
ขณะที่คุณครูเล็ก “ภัทราวดี มีชูธน ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ผู้ก่อตั้งโรงเรียนภัทราวดีหัวหิน ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้จุดประกายให้เกิดโครงการนี้ นำความรู้ความเชี่ยวชาญด้านศิลปศาสตร์การแสดง เข้ามาใช้กล่อมเกลาสร้างการเปลี่ยนแปลงให้เยาวชน ซึ่งจากความสำเร็จในการเปลี่ยนแปลงเยาวชนก้าวพลาด ที่ชุมชนเพชรหึงษ์ อ.พระประแดง จ.สมุทรปราการ ให้ก้าวข้ามปัญหายาเสพติด สู่การสร้างชีวิตใหม่ มีการฝึกทักษะกีฬาสเก็ตจนเชี่ยวชาญ และยังเปิดบ้านเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ สอนน้องๆ ในชุมชนเล่นสเก็ต และกลับไปเรียนหนังสือ
อีกทั้งได้ชวนศิลปิน ปราชญ์ และผู้นำชุมชนเจ็ดเสมียน จ.ราชบุรี เปลี่ยนลานอเนกประสงค์ที่ถูกปล่อยรกร้าง ทำเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ของชุมชน โดยออกแบบเป็นลานสเก็ตในวัดเป็นแห่งแรกในประเทศไทย นอกจากนี้ คุณครูยังริเริ่มโปรเจค ละครออนไลน์ “เสน่ห์รอยรั่ว” โดยชวนลูกศิษย์ที่ประสบความสำเร็จ มาร่วมกันทำละครสร้างสรรค์สังคม เพื่อคนทุกวัย จะได้เรียนรู้และคุณค่าซึ่งกันและกัน
นอกจากนี้ ศิลปินแห่งชาติ ด้านศิลปะการแสดงลำตัด คุณแม่ศรีนวล ขำอาจ ยังได้เปิดบ้านจัดกิจกรรมถ่ายทอดเทคนิคการเล่นลำตัดให้เยาวชน ขณะที่ป้าแจ๋ว ผู้นำชุมชนคลองมหาสวัสดิ์ ได้ร่วมกับนักวิชาการ แกนนำชุมชน ศิลปิน เปิดพื้นที่คลองมหาสวัสดิ์ ให้เยาวชนได้มาเรียนรู้วิถีชีวิต
วันนี้เราได้เห็นพื้นที่สร้างสรรค์ จากความร่วมมือของคนต่างวัย ต่างอาชีพในหลายพื้นที่มีมากขึ้น ซึ่งเป็นผลมาจากการขับเคลื่อนโดยศิลปินแห่งชาติ ปราชญ์ ปัญญาชน ที่ห่วงใยลูกหลาน เชื่อมั่นว่าการขับเคลื่อนของผู้ก่อการดีเหล่านี้จะดำเนินต่อไป และสร้างแรงกระเพื่อมแห่งความห่วงใย ให้เกิดพื้นที่สุขภาวะของเยาวชนในทุกมุมเมืองของประเทศไทย ที่กำลังพัฒนาสู่การเป็นพื้นที่สุขภาวะต้นแบบ 8 แห่ง ได้แก่
1.ชุมชนคลองมหาสวัสดิ์ จ.นครปฐม 2.ชุมชนวัดโพธิ์เรียง กรุงเทพมหานคร 3. ศูนย์การเรียนรู้เสริมทรัพย์ ต.เจดีย์ชัย จ.น่าน 4.ศูนย์การเรียนรู้ลำตัดหวังเต๊ะ-คุณแม่ศรีนวล ขำอาจ จ.นครปฐม 5.ชุมชนบ้าน ท่ามะพร้าว จ.กระบี่ 6.สวนศิลป์บ้านดิน ชุมชนเจ็ดเสมียน จ.ราชบุรี 7.โรงเรียนภัทราวดี หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์ และ 8.ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนบ้านหัวอ่าว จ.นครปฐม
ทั้งนี้ กิจกรรม เวทีสาธารณะ พื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคม ร่วมกันเราทำได้ ที่จัดขึ้น มีการสาธิตการนำเนื้อหาสุขภาวะบูรณาการเข้าไปในศาสตร์ และศิลปวัฒนธรรมต่างๆ เพื่อช่วยปลุกกระตุ้นให้คนในสังคมได้ตื่นตัว เช่น เพลงซอพื้นเมือง นำโดย แม่ครูสุนันท์ ธรรมปัญญา คุณทศรรห์ วันดี ศูนย์การเรียนรู้แม่ครูบัวตอง เมืองพร้าว การแสดงลำตัด โดยคุณแม่ศรีนวล ขำอาจ ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ปี 2562 (ศิลปะพื้นบ้าน-ลำตัด)
เรื่องราวอันทรงคุณค่าของหนังตะลุง โดย ศ.ดร.บุญธรรม เทิดเกียรติชาติ อธิการมหาวิชชาลัยชุมชน ศิลปินพื้นบ้านศรีวิชัย การแสดงศิลปะมวยไทยสายพระยาพิชัยดาบหัก โดย ดร.ประไพร จันทะบัณฑิต ผู้ช่วยอธิการบดี ม.ราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง รวมถึงละครออนไลน์ ซึ่งล้วนเป็นศิลปะที่มีคุณค่า ที่สามารถเชื่อมคนในสังคมทุกวัยให้มาเรียนรู้ร่วมกัน เพื่อดูแลเยาวชนให้ห่างไกลจากปัจจัยเสี่ยง และสืบสานคุณค่าคนในสังคมอายุยืน
ติดตามความเคลื่อนไหวการขับเคลื่อนสังคมสุขภาวะ ได้ทาง Facebook Page: Imagine Thailand Movement : https://www.facebook.com/imaginethailandmovement และ Website https://www.imaginethailandmovement.com
