เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2565 ที่จังหวัดเชียงใหม่ พิธา ลิ้มเจริญรัตน์ หัวหน้าพรรคก้าวไกล ร่วมเทศกาลงานออกแบบเชียงใหม่ 2022 (Chiang Mai Design Week 2022) โดยได้พูดถึงนโยบายของพรรคก้าวไกลในการส่งเสริมวงการเศรษฐกิจสร้างสรรค์และซอฟต์พาวเวอร์ในประเทศไทย ความช่วงหนึ่งว่า
ที่ผ่านมาวัฒนธรรมที่ได้รับการส่งเสริมจากรัฐ มักเป็นวัฒนธรรมเพื่อการควบคุมประชาชน มีมุมมองต่อวัฒนธรรมไทยว่าเป็นสิ่งตายตัว เปลี่ยนแปลงไม่ได้ และยังใช้เครื่องมือทางการเมืองมาปิดกั้นความคิดสร้างสรรค์ของประชาชน ไม่ว่าจะเป็นกฎหมายอย่าง พ.ร.บ.ภาพยนตร์, พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์, พ.ร.บ.ลิขสิทธิ์ รวมถึงกฎหมายที่ถูกใช้เล่นงานคนเห็นต่างทางการเมือง เช่น ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112
แม้ปัจจุบัน หน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องจะพยายามยกคำว่า ‘ซอฟต์พาวเวอร์’ และเศรษฐกิจสร้างสรรค์มาใช้มากมาย แต่ในความเป็นจริง วงการศิลปวัฒนธรรมในประเทศไทยกลับเป็นวงการหนึ่งที่ได้รับการส่งเสริมน้อยที่สุด
เห็นได้จากงบประมาณที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ที่อยู่กับหน่วยงานอย่างสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) หรือ สศส. ได้รับงบประมาณต่อปีเพียง 300 ล้านบาท หรือกระทรวงวัฒนธรรมเอง งบประมาณกว่า 4 พันล้านบาทจากกว่า 6.7 พันล้านบาท ถูกใช้ไปกับการส่งเสริมวัฒนธรรมแบบแช่แข็งและรับใช้การเมืองของฝ่ายอนุรักษ์นิยม เช่น เรื่องค่านิยม 12 ประการ ขณะที่งบประมาณเกี่ยวกับซอฟต์พาวเวอร์มีเพียง 60 ล้านบาท และงบเกี่ยวกับการส่งเสริมวัฒนธรรมร่วมสมัยมีเพียง 180 ล้านบาท
ขณะที่หน่วยงานที่อยู่ภายใต้สำนักนายกรัฐมนตรี อย่างกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร (กอ.รมน.) กลับได้รับงบประมาณปีหนึ่งๆ ถึง 8 พันล้านบาท หรือศูนย์อำนวยการรักษาผลประโยชน์ของชาติทางทะเล (ศรชล.) ที่มีภารกิจส่วนใหญ่ซ้ำซ้อนกับหน่วยงานอื่นๆ ได้รับงบประมาณถึง 1,400 ล้านบาท สะท้อนการไม่ให้ความสำคัญกับซอฟต์พาวเวอร์และเศรษฐกิจสร้างสรรค์อย่างจริงจังของผู้มีอำนาจในปัจจุบัน เมื่อเทียบกับต่างประเทศ เช่น เกาหลีใต้ที่ทุ่มงบประมาณมากกว่าไทยมหาศาล หน่วยงาน KOCCA (Korea Creative Content Agency) ได้รับงบประมาณปีละ 1.5 หมื่นล้านบาท กระทรวงวัฒนธรรมของเกาหลีใต้ได้งบประมาณปีละ 2 แสนล้านบาท ครั้งหนึ่งเกาหลีใต้เคยมาดูงานที่บริษัทชั้นนำของวงการเพลงไทย แต่วันนี้วงการเพลงป็อปของเกาหลีใต้ไปไกลกว่าไทยมากแล้ว
พิธาระบุว่า การสร้างซอฟต์พาวเวอร์ ไม่ใช่แค่การออกมาพูดคำฮิตหรือ Buzzword หรือให้งบประมาณส่งเสริมอย่างฉาบฉวย แต่เราต้องการสังคมที่เอื้อต่อการคิดและสร้างสรรค์ ถ้าพูดถึงเคป็อปของเกาหลีใต้ เราไม่สามารถแยกออกจากบรรยากาศของประเทศที่เปลี่ยนจากเผด็จการทหารไปสู่ความเป็นประชาธิปไตยในทศวรรษ 1990 ได้
การสร้างซอฟต์พาวเวอร์ จึงเป็นเรื่องเดียวกับการสร้างประชาธิปไตย เราต้องการการบริหารประเทศที่กล้าเปลี่ยนแปลงโครงสร้างเดิมอย่างแท้จริง โดยมี 3 เรื่องสำคัญที่ต้องทำ
