จากการที่ รัฐบาลได้แต่งตั้งคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศ” เมื่อมิถุนายน 2560 เพื่อทวงคืนโบราณวัตถุของไทย โดยกำหนดมาตรการตรวจสอบ ประสานความร่วมมือ ทั้งวิธีการการทูตและกฎหมาย โดยความคืบหน้าของติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศ ได้รับคืนมาแล้ว 2 รายการ เดินหน้าติดตามอีก 35 รายการ ขณะที่ภาคเอกชนได้ส่งมอบคืนให้อีก 637 รายการ ในรอบปี 2564-2565
นายอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวว่า ความคืบหน้าในการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศนั้น
ขณะนี้ได้รับรายงานภาพรวมจากคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย ว่ามีความคืบหน้าอย่างต่อเนื่อง
ทั้งที่ติดตามกลับคืนประเทศไทยแล้วและอยู่ระหว่างดำเนินการ โดยการติดตามและรับกลับคืนสู่ประเทศไทยแล้ว 2 รายการ ได้แก่ ทับหลังจากปราสาทหนองหงส์ จังหวัดบุรีรัมย์ และทับหลังจากปราสาทเขาโล้น จังหวัดสระแก้ว ซึ่งได้จัดส่งถึงพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ (พช.) พระนคร กรุงเทพฯ เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม 2564
และกรมศิลปากรเข้าตรวจสภาพ ทำความสะอาด ดำเนินกระบวนการตามหลักวิชาการ โดยเก็บรักษา ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย ภายใน พช.พระนคร ปัจจุบันทับหลังจากปราสาทหนองหงส์ จัดแสดงที่อุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง จ.บุรีรัมย์ และทับหลังจากปราสาทเขาโล้นจัดแสดงที่อุทยานประวัติศาสตร์สะด๊กก๊อกธม จ.สระแก้ว
สำหรับรายการโบราณวัตถุที่คณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทยมีมติทวงคืนและอยู่ระหว่างการดำเนินการติดตาม จำนวน 35 รายการ ได้แก่ โบราณวัตถุประเภทรูปเคารพที่จัดแสดง ณ Norton Simon Museum 9 รายการ ปัจจุบันอยู่ในกระบวนการทำงานของสำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ สหรัฐอเมริกา
ส่วนโบราณวัตถุประเภทชิ้นส่วนโบราณสถานและประติมากรรม ที่จัดแสดง ณ Norton Simon Museum, Asian Art Museum, The Metropolitan Museum of Art, Kimbell Art Museum The Denver of Art Museum, Philsdelphia Museum of art และ The Asia Society Gallies รวม 23 รายการ ปัจจุบันอยู่ในกระบวนการทำงานของสำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ สหรัฐอเมริกา
นอกจากนี้ ยังมีพระพุทธรูปประทับเหนือพนัสบดี จากเมืองโบราณซับจำปา จ.ลพบุรี 1 รายการ ซึ่งปรากฏอยู่ในรายการโบราณวัตถุของสถาบันเอเชียโซไซตี้ นิวยอร์ค สหรัฐอเมริกา และใบเสมา จาก จ.กาฬสินธุ์ 2 รายการ ได้แก่
ใบเสมาสลักภาพพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ และใบเสมาสลักภาพฉัททันต์ชาดก เก็บรักษาที่บริติชมิวเซียม กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ซึ่งกรมศิลปากรกำลังดำเนินการประสานกับกรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศดำเนินการติดตามต่อไป
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวต่อว่าที่ผ่านมา กรมศิลปากรได้รับมอบโบราณวัตถุที่อยู่ในครอบครองของเอกชนเพื่อเป็นสมบัติของชาติ 637 รายการ อาทิ นาง Katherine Ayers – Mannix ชาวอเมริกัน มอบโบราณวัตถุยุคก่อนประวัติศาสตร์ 12 รายการ ปัจจุบันเก็บรักษา ณ คลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จังหวัดปทุมธานี
นายโยธิน ธาราหิรัญโชติ มอบโบราณวัตถุเครื่องปั้นดินเผาศิลปะลพบุรี ซึ่งเป็นของสะสมส่วนตัว 164 รายการ ปัจจุบันจัดแสดง ณ ห้องจัดแสดงศิลปะลพบุรี พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร และนาย Murray Upton ชาวออสเตรเลีย ประสงค์จะมอบพระพุทธรูปไม้แกะสลัก 9 รายการคืนให้แก่ประเทศไทย
ปัจจุบันอยู่ระหว่างการดำเนินการของกรมศิลปากรในการตรวจพิสูจน์ เป็นต้น ถือเป็นความร่วมมือร่วมใจจากทุกภาคส่วนในการร่วมกันดูแลรักษาสมบัติของชาติกลับมาตุภูมิถิ่นกำเนิด สร้างความภาคภูมิใจให้กับคนไทยทั้งชาติ
