เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2564 กองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง โดย พล.ต.ท. จิรภพ ภูริเดช ผบช.ก., พล.ต.ต. ณัฐศักดิ์ เชาวนาศัย รอง ผบช.ก., พล.ต.ต. อนันต์ นานาสมบัติ ผบก.ปคบ., พ.ต.อ. สำเริง อำพรรทอง, พ.ต.อ. ชนันนัทธ์ สารถวัลย์แพศย์ รอง ผบก.ปคบ., พ.ต.อ. เนติ วงษ์กุหลาบ ผกก. 4 บก. ปคบ.
สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) โดย นพ.ไพศาล ดั่นคุ้ม เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา และ ภญ.สุภัทรา บุญเสริม ผู้ทรงคุณวุฒิด้านมาตรฐานผลิตภัณฑ์ด้านสาธารณสุข รักษาราชการแทนรองเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา ร่วมกันแถลงผลการปฏิบัติงาน
กรณีจับกุมผู้ต้องหาลักลอบขายผลิตภัณฑ์เครื่องมือแพทย์ประเภทชุดตรวจ ATK (ชุดตรวจหาเชื้อโควิด 19) เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว และอุปกรณ์วัดอุณหภูมิ ที่ยังไม่ได้รับอนุญาตจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ย่านตลาดสำเพ็ง มูลค่าของกลางกว่า 500,000 บาท
จากข้อห่วงใยของพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ต่อสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 จึงได้สั่งการให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสุ่มตรวจชุดตรวจ ATK ที่จำหน่ายในท้องตลาดทั่วไปว่า มีของปลอม ของไม่ได้มาตรฐาน หรือไม่ได้ขึ้นทะเบียนกับ อย. มาวางขายหรือไม่ เพื่อคุ้มครองประชาชนให้เข้าถึงเครื่องมือแพทย์ที่มีประสิทธิภาพ
กองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง (บช.ก.) โดย กองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภค (บก.ปคบ.) ได้ปฏิบัติงานร่วมกับสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ตรวจสอบและสืบสวนเส้นทางการขายชุดตรวจ ATK (ชุดตรวจหาเชื้อโควิด 19) เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว และอุปกรณ์วัดอุณหภูมิทางสื่อออนไลน์ จนสามารถขยายผลทราบว่า
แหล่งค้ารายใหญ่อยู่ที่สำเพ็งจึงได้ลงพื้นที่ตรวจค้นร้านค้ารายใหญ่จำนวน 6 จุด เมื่อวันที่ 30 กันยายน 2564 พบผลิตภัณฑ์เครื่องมือแพทย์ประเภทชุดตรวจ ATK (ชุดตรวจหาเชื้อโควิด 19) เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว และอุปกรณ์วัดอุณหภูมิ ซึ่งคาดว่าเป็นผลิตภัณฑ์ลักลอบนำเข้าโดยไม่ได้รับอนุญาตจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา จึงทำการตรวจยึดของกลางทั้งหมด จำนวนกว่า 5,000 ชุด คิดเป็นมูลค่ากว่า 500,000 บาท และนำส่งพนักงานสอบสวนเพื่อดำเนินคดีตามกฎหมายและสืบสวนขยายผลหาตัวผู้ร่วมขบวนการต่อไป
เบื้องต้นการกระทำดังกล่าวเป็นความผิดตาม พระราชบัญญัติเครื่องมือแพทย์ พ.ศ. 2551 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ฐาน “ขายเครื่องมือแพทย์ที่ไม่ผ่านการประเมินเทคโนโลยี จึงเป็นเครื่องมือแพทย์ที่ไม่มีความปลอดภัยในการใช้งาน” และฐาน “ขายเครื่องมือแพทย์ที่ไม่ได้รับใบรับแจ้งรายการละเอียด” ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้ง
พล.ต.ต.อนันต์ นานาสมบัติ ผบก.ปคบ. ฝากความห่วงใยมายังพี่น้องประชาชน ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 ว่าควรใช้ความระมัดระวังในการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์เครื่องมือแพทย์ ควรเลือกซื้อจากร้านขายยา หรือร้านขายอุปกรณ์ทางการแพทย์ หรือร้านค้าที่เชื่อถือได้ ก่อนซื้อขอให้ตรวจสอบการได้รับอนุญาตกับเว็บไซต์ อย. ก่อน และขอเตือนผู้ที่ลักลอบจำหน่ายผลิตภัณฑ์เครื่องมือแพทย์ที่ไม่ได้รับอนุญาตให้หยุดการกระทำดังกล่าวทันที
หากตรวจพบจะดำเนินคดีถึงที่สุด เพราะท่านกำลังทำให้ผู้ป่วยโควิด หรือผู้ที่ต้องการใช้เครื่องมือแพทย์ดังกล่าวได้รับความเสี่ยงจากการแปลผลที่ผิดพลาด เสียโอกาสได้รับการรักษาที่ถูกต้อง หากพี่น้องประชาชนพบเห็นการกระทำความผิด สามารถแจ้งได้ที่ สายด่วน ปคบ. 1135 หรือเพจ ปคบ. เตือนภัยผู้บริโภค
ภญ.สุภัทรา บุญเสริม ผู้ทรงคุณวุฒิด้านมาตรฐานผลิตภัณฑ์ด้านสาธารณสุข รักษาราชการแทนรองเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา กล่าวในตอนท้ายว่าที่ผ่านมา อย.ได้ดำเนินการเชิงรุกทั้งการเฝ้าระวังและรับเรื่องร้องเรียนเกี่ยวกับชุดตรวจ ATK ที่ต้องสงสัยว่ายังไม่ได้รับอนุญาตจาก อย. โดยใช้มาตรการทางกฎหมาย และขอความร่วมมือกับแพลตฟอร์มเฟซบุ๊กและอีมาร์เก็ตเพลสในการปิดกั้นการโฆษณาผิดกฎหมาย
ซึ่งได้ดำเนินคดีกับผู้กระทำความผิดไปแล้วกว่า 38 คดี ปิดกั้นโฆษณาขายชุดตรวจ ATK เถื่อนไปแล้วกว่า 4,500 URL และจะดำเนินการปราบปรามชุดตรวจ ATK เถื่อนอย่างต่อเนื่องร่วมกับเจ้าหน้าที่ตำรวจ บก. ปคบ. เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงชุดตรวจที่มีคุณภาพได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว รองรับนโยบายผ่อนคลายสถานประกอบการต่าง ๆ ให้สามารถยกระดับมาตรการความปลอดภัย (COVID Free Setting) ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ
ทั้งนี้ ตั้งแต่วันที่ 29 กันยายน 2564 เป็นต้นไป ประชาชนสามารถซื้อชุดตรวจโควิด-19 แบบตรวจหาแอนติเจนด้วยตนเอง หรือ ATK Self Test ได้ที่ร้านขายยา ร้านค้าทั่วไป และช่องทางออนไลน์ หรือสั่งซื้อจากบริษัทผู้ผลิตหรือผู้นำเข้าที่ได้รับอนุญาตนำเข้าถูกต้องจาก อย. โดยตรง
โดยสามารถตรวจสอบรายชื่อชุดตรวจ ATK ที่ได้รับอนุญาตจาก อย. ได้ทางเว็บไซต์ อย. www.fda.moph.go.th หรือ QR code และก่อนซื้อขอให้สังเกตฉลากต้องแสดงเป็นภาษาไทย พร้อมข้อความ “บุคคลทั่วไปสามารถใช้ได้” สำหรับ ผู้ประกอบการที่ต้องการโฆษณาขายชุดตรวจไม่ว่าจะเป็นรูปแบบใดก็ตาม จะต้องขออนุญาตโฆษณากับ อย. ก่อน และเมื่อได้รับอนุญาตแล้วต้องแสดงเลขที่อนุญาตโฆษณาเครื่องมือแพทย์ ฆพ. XX/XXXX กำกับสื่อโฆษณาชิ้นนั้นด้วย
ที่สำคัญชุดตรวจ ATK Self Test เป็นชุดตรวจคัดกรองเบื้องต้น เหมาะกับผู้ที่มีประวัติความเสี่ยงสูงในการติด เชื้อโควิด-19 เช่น ทำงานในโรงงาน ร้านอาหาร หรือไปในสถานที่แออัด
อย่างไรก็ตาม ถ้ามีเชื้อจำนวนไม่มากหรืออยู่ในช่วงการติดเชื้อระยะแรก ผลที่ได้อาจเป็นลบ ดังนั้นกรณีได้ผลลบแต่มีประวัติที่มีความเสี่ยงสูง หรือใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อ ขอให้มีการเฝ้าระวังตนเองและดำเนินการตรวจซ้ำอีกครั้ง 3-5 วัน และหากพบผลิตภัณฑ์ที่สงสัยว่าจะผิดกฎหมาย สามารถแจ้งร้องเรียนได้ที่สายด่วน อย. 1556 หรืออีเมล์ [email protected]
