“เหนื่อยไหม?” คำถามที่แพทย์มักถามญาติผู้ป่วยโรคซึมเศร้าเสมอ เพราะการดูแลคนที่เรารักที่กำลังเผชิญกับโรคซึมเศร้า เปรียบเสมือนการเดินทางไกลในที่มืด ทั้งเหนื่อยล้า สับสน และบางครั้งก็รู้สึกโดดเดี่ยว วันนี้ BMHH จะแบ่งปันแนวทาง “BMHH Care” สำหรับผู้ที่กำลังทำหน้าที่เป็น “ผู้ดูแล” โดยเฉพาะ
B – Boundaries (กำหนดขอบเขต)
การกำหนดเส้นแบ่งระหว่างการดูแลและชีวิตส่วนตัวเป็นสิ่งจำเป็น เรียนรู้ที่จะปฏิเสธเมื่อเกินกำลัง และยอมรับว่าบางอย่างอยู่นอกเหนือการควบคุมของเรา การมีขอบเขตที่ชัดเจนจะช่วยให้คุณดูแลได้อย่างยั่งยืนมากขึ้น
M – Myself (ดูแลใจผู้ดูแล)
การยอมรับความรู้สึกของตัวเองเป็นก้าวแรกที่สำคัญ ไม่ว่าจะเป็นความเหนื่อยล้า ความกังวล ความรู้สึกผิด หรือแม้แต่ความโกรธ – ทุกความรู้สึกเป็นเรื่องปกติ อย่าลืมหาเวลาพัก ทำกิจกรรมที่ชอบ และที่สำคัญ คุณไม่จำเป็นต้องแบกรับทุกอย่างไว้คนเดียว การดูแลจิตใจของตัวเองเป็นสิ่งสำคัญมาก
H – Help and support (ขอความช่วยเหลือและการสนับสนุน)
การเข้าใจโรคซึมเศร้าและการรักษาจะช่วยให้คุณรับมือได้ดีขึ้น ลองเข้าร่วมกลุ่มช่วยเหลือญาติผู้ป่วย พูดคุยแลกเปลี่ยนประสบการณ์ และอย่าลังเลที่จะปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเมื่อต้องการคำแนะนำ หมั่นสังเกตสัญญาณที่บอกว่าคุณต้องการความช่วยเหลือ เช่น รู้สึกหมดแรง ท้อแท้ นอนไม่หลับติดต่อกันหลายวัน มีความคิดลบต่อตัวเองหรือผู้ป่วยบ่อยๆ หรือเริ่มมีอาการทางกายที่ไม่สามารถอธิบายได้ อย่าลังเลที่จะขอความช่วยเหลือในช่วงเวลาเหล่านี้ คุณควรปรึกษาใคร ท่านแรก คือ จิตแพทย์ผู้ดูแลผู้ป่วย เนื่องจากมีความเข้าใจบริบทของผู้ป่วย สามารถให้คำแนะนำได้ดี หากไม่ต้องการพบจิตแพทย์ การพบนักจิตวิทยาเป็นอีก 1 ทางเลือกในการพูดคุยปรึกษาเรื่องความเครียด และการจัดการอารมณ์ 22
H – Hope (มีความหวัง)
ในช่วงแรกที่ผู้ป่วยมีอาการซึมเศร้า ต้องการความเข้าใจจากคนรอบข้างสูง คุณอาจจะรู้สึกเหนื่อยล้า เครียด ความหวังเป็นสิ่งสำคัญในการดูแลผู้ป่วย ถึงแม้ว่าสถานการณ์จะยากลำบาก หรือดูมืดมนเพียงใด แต่การที่เราตระหนักถึงความจริงที่ว่า โรคซึมเศร้าเป็นโรคที่หายได้ รักษาได้ และเรามีส่วนสำคัญที่จะสามารถช่วยผู้ป่วยได้ จะช่วยให้เรามีแรงสู้ต่อไป
สุดท้ายนี้ จงจำไว้ว่า การดูแลตัวเองไม่ใช่ความเห็นแก่ตัว แต่เป็นสิ่งจำเป็นที่จะช่วยให้คุณสามารถดูแลคนที่คุณรักได้อย่างยั่งยืน เหมือนที่เขาบอกบนเครื่องบิน – สวมหน้ากากออกซิเจนให้ตัวเองก่อน แล้วจึงช่วยเหลือผู้อื่น การเยียวยาเป็นการเดินทางที่ต้องใช้เวลา แต่คุณไม่ได้เดินทางเพียงลำพัง
นพ.ณชารินทร์ พิภพทรรศนีย์ จิตเวชผู้ใหญ่
โรงพยาบาล BMHH – Bangkok Health Hospital
