ผศ. นพ. ศุภฤกษ์ ดิษยบุตร ภาควิชาอายุรศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
ปอดรั่วหรือลมรั่วในช่องเยื่อหุ้มปอด เป็นภาวะผิดปกติที่พบได้ไม่บ่อย แต่ถ้าเป็นอาจจะอันตรายถึงแก่ชีวิต สงสัยหรือไม่ เหตุใดปอดจึงรั่วได้ มาทำความเข้าใจ เพื่อรู้ทัน และดูแลตัวเองให้ห่างไกลจากภาวะปอดรั่ว
ภาวะปอดรั่วเป็นอย่างไร
ภาวะปอดรั่วหรือลมรั่วในช่องเยื่อหุ้มปอด เกิดจากการที่มีลมรั่วออกมาจากถุงลมในปอด เข้าไปในช่องเยื่อ หุ้มปอด ซึ่งถ้าลมที่รั่วออกมามีปริมาณมาก จะไปกดเนื้อปอดทำให้ปอดแฟบลง ส่งผลให้เกิดอาการหายใจหอบเหนื่อย หายใจลำบาก หากลมรั่วมีปริมาณมาก อาจจะเกิดภาวะช็อก ความดันโลหิตต่ำ และทำให้เสียชีวิตได้
สาเหตุของลมรั่วในช่องเยื่อหุ้มปอด มีหลายสาเหตุ เช่น การที่ได้รับอุบัติเหตุต่อผนังทรวงอกหรือเนื้อปอดโดยตรง มีความผิดปกติของเนื้อปอดอยู่ก่อนแล้ว และทำให้มีลมรั่วออกมาในช่องเยื่อหุ้มปอด เช่น การติดเชื้อที่มีลักษณะเป็นโพรง เช่น วัณโรค และฝีในปอด เป็นต้น และโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังหรือโรคถุงลมโป่งพองซึ่งเกิดจากการสูบบุหรี่
อาการผู้มีภาวะปอดรั่ว
ผู้ที่มีภาวะปอดรั่วจะมีอาการหอบเหนื่อย หายใจลำบาก แน่นหน้าอก มีอาการเจ็บแปลบบริเวณหน้าอกข้างที่เป็น โดยที่อาการเจ็บจะเป็นมากขึ้นเมื่อหายใจเข้า โดยความรุนแรงของอาการจะขึ้นอยู่กับปริมาณของลมที่รั่ว หากมีลมรั่วมากก็จะมีอาการหอบเหนื่อยมาก ริมฝีปากมีสีเขียวคล้ำ มีภาวะพร่องออกซิเจนในเลือด อาจจะมีความดันโลหิตต่ำ ชีพจรเต้นเร็ว และทำให้เสียชีวิตได้ ดังนั้นหากผู้ป่วยมีอาการข้างต้น ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยและให้การรักษาอย่างทันท่วงที
ภายหลังการรักษาควรดูแลปอดอย่างไร
ผู้ป่วยจำเป็นต้องปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด เช่น หลีกเลี่ยงการดำน้ำ การเดินทางโดยเครื่องบินควรทำในระยะเวลาที่เหมาะสมและปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ การดูแลตนเองที่สำคัญมากอีกอย่างหนึ่ง คือ การหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ เพราะการสูบบุหรี่จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะปอดรั่วได้ รวมทั้งการสูบบุหรี่ก็เป็นสาเหตุหลักของการเกิดโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังซึ่งก็เป็นสาเหตุของภาวะปอดรั่วได้เช่นเดียวกัน
