“ตำบลเจดีย์ชัย” อ.ปัว จ.น่าน หนึ่งใน 8 พื้นที่เป้าหมายการพัฒนาสู่พื้นที่สุขภาวะต้นแบบ ภายใต้โครงการพัฒนาพื้นที่สุขภาวะเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพ โดย Imagine Thailand Movement จากการสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
เดินหน้าอย่างต่อเนื่อง ยกระดับการขับเคลื่อนสู่เป้าหมายพื้นที่สุขภาวะต้นแบบ ล่าสุดร่วมกับเจ้าอาวาส วัดวังม่วง เปิดลานวัดให้เป็นพื้นที่สร้างสรรค์ เป็นศูนย์รวมของชุมชน และสร้างเอกลักษณ์เฉพาะ ใช้ “ธรรมนูญตำบล” พัฒนาชุมชนเข้มแข็งและยั่งยืน
ด้วยความต้องการให้ผู้นำแต่ละพื้นที่ได้ เรียนรู้ ร่วมแลกเปลี่ยนประสบการณ์ เสริมสร้างแรงบันดาลใจ และเห็นโอกาสต่อยอดแนวคิดในการพัฒนาชุมชนของตนเอง เมื่อเร็วๆ นี้ ดร.อุดม หงส์ชาติกุล ผู้ก่อตั้งห้องปฏิบัติการทางสังคม (ประเทศไทย) และ Imagine Thailand Movement นำคณะผู้บริหาร ผู้นำชุมชน แกนนำเยาวชน และผู้แทนจากเครือข่ายขับเคลื่อนสังคมสุขภาวะทั่วประเทศ ลงพื้นที่ร่วมกิจกรรม “พัฒนาศักยภาพผู้นำภาคีการขับเคลื่อนและเยาวชนนักขับเคลื่อน” ณ ต.เจดีย์ชัย อ.ปัว จ.น่าน
ความน่าสนใจของ “ตำบลเจดีย์ชัย” มีหลักการบริหารพื้นที่ที่โดดเด่น และมีความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะ ด้วยความเข้มแข็งของผู้นำและพลังความร่วมมือของทุกภาคส่วนในชุมชนที่รวมกันเป็นหนึ่ง ซึ่งถือเป็นหัวใจสำคัญในการบริหารพื้นที่ ใช้ “ธรรมนูญตำบล” ที่ร่วมกันสร้างขึ้นมาและยึดถือปฏิบัติกันอย่างเคร่งครัด เป็นเครื่องมือขับเคลื่อน พัฒนาเจดีย์ชัยสู่ตำบลสุขภาวะต้นแบบ อีกทั้งผู้บริหารโรงเรียนบ้านนาวงศ์ และ โรงเรียนบ้านปงสนุก หนุนเต็มที่ ให้เด็กๆ ลุกขึ้นมามีส่วนร่วมพัฒนาชุมชนของตนเอง ฝึกทักษะภาวะผู้นำผ่านกระบวนการค่าย ทำให้เด็กกล้าคิด กล้านำเสนอ และอยากมีส่วนร่วมแก้ปัญหาจริงจัง เช่น ปัญหาการท้องในวัยเรียน การดื่มสุรา บุหรี่ และอบายมุขต่างๆ เพราะมองว่าเป็นเรื่องใกล้ตัว ถ้าไม่ได้รับการแก้ไขจะมีปัญหาอื่นๆ ตามมาอีกมากมาย
พื้นที่ตำบลเจดีย์ชัย ยังมีความน่าสนใจซ่อนอยู่อีกเยอะ อย่าง “ศูนย์การเรียนรู้เสริมทรัพย์เกษตรอินทรีย์” ของ พ่อเสริม คำแปง แหล่งเรียนรู้วิถีเกษตรอินทรีย์และเกษตรพอเพียง ที่ไม่ใช่แค่ส่งเสริมเรื่องอาชีพและสุขภาพ แต่ยังเป็นอีกพื้นที่สร้างสรรค์ที่มีการนำเยาวชนมาเรียนรู้เรื่องการเกษตร สุขภาพ และศิลปะ ไปพร้อมๆกับเรื่องปัจจัยเสี่ยง เพราะตระหนักถึงความปลอดภัยของลูกหลานชาวเจดีย์ชัยนั่นเอง
ล่าสุด กำนัน และ ผู้นำชุมชน ร่วมกับ เจ้าอาวาส วัดวังม่วง เปิดพื้นที่ลานวัดให้เป็นพื้นที่สร้างสรรค์ “ลานวัดลานสุขภาพชุมชน” เพื่อเป็นพื้นที่กลาง เชื่อมวัย เชื่อมสังคม ลดปัจจัยเสี่ยงสุขภาพ และลดปัญหาเยาวชน โดยมีนายอำเภอ นายกอบต. และองค์กรท้องถิ่นต่างๆ หนุนกันเต็มที่ เพื่อสุขภาวะที่ดีของชาวชุมชนตำบลเจดีย์ชัย
ดร.อุดม หงส์ชาติกุล ผู้ก่อตั้งห้องปฏิบัติการทางสังคม (ประเทศไทย) และ Imagine Thailand Movement กล่าวว่า เป็นโอกาสดีที่ตำบลเจดีย์ชัยได้พัฒนา “ลานวัดลานสุขภาพชุมชน” เป็นพื้นที่สุขภาวะ ที่ทุกคนในตำบลเจดีย์ชัยสามารถใช้ประโยชน์ มาเรียนรู้ร่วมกันได้ และสำหรับกิจกรรมครั้งนี้ เชื่อว่าผู้นำหลายท่านสามารถเรียนรู้จากผู้นำตำบลเจดีย์ชัย เรื่องสำคัญการบริหารพื้นที่ คือการสร้างความร่วมมือ ซึ่งเป็นเสน่ห์ของตำบลเจดีย์ชัย ที่ทำให้ผู้นำท่านอื่นๆ เห็นโอกาสในการนำไปพัฒนาพื้นที่ของตนเอง เชื่อว่าทุกคนมีศักยภาพและอยากเห็นสังคมหรือชุมชนของตนเองมีสุขภาวะดีขึ้น
รศ.แล ดิลกวิทยรัตน์ คณะกรรมการบริหารแผนที่ 1 สสส. กล่าวว่า ไม่ใช่ทุกชุมชนที่เป็นอย่างนี้ นี่เป็นชุมชนพิเศษที่น่าเอาเป็นตัวอย่างและเอาไปประยุกต์ คิดว่าในสังคมยังมีชุมชนแบบนี้ไม่น้อย เพียงแต่เรายังเข้าไม่ถึง เราต้องกลับไปค้นว่า ในภาคใต้ ภาคอีสาน มีชุมชนเหล่านี้หรือเปล่า ถ้ามีก็ดึงออกมา มันจะเป็นกรณีตัวอย่าง เป็นกำลังใจ ผลักดันให้เราไปค้นคว้าเพื่อมาต่อยอดให้มีจำนวนมาก และมีคุณภาพที่ดี สสส. ยินดีให้ความช่วยเหลือผ่านเครือข่าย ให้องค์กรชาวบ้านมีความเข้มแข็ง และมีสุขภาวะ ชื่นชมและดีใจที่เราได้สนับสนุนข้อต่อสำคัญ สนับสนุนความสำเร็จที่เกิดขึ้นนี้
ด้าน นายสมเกียรติ อาจสังข์ นายอำเภอเมืองปัว กล่าวว่า ภูมิใจ ที่เจดีย์ชัย เป็น 1 ใน 8 พื้นที่นำขับเคลื่อนสังคมสุขภาวะและเป็นหนึ่งเดียวของภาคเหนือที่มีกิจกรรมดีๆแบบนี้เกิดขึ้น ปัญหาปัจจัยเสี่ยงเยาวชน ซึ่งเรื่องสำคัญอยู่ในขณะนี้ การเปิด ลานสุขภาวะชุมชน แม้จะดำเนินการที่วัดวังม่วง แต่ถือเป็นศูนย์รวมของทั้งตำบล เป็นประโยชน์ต่อประชาชนทุกภาคส่วน โดยเฉพาะเยาวชน ได้มีเป็นพื้นที่กลางในการสร้างสรรค์กิจกรรมดีๆ ร่วมกับคนในชุมชน เพื่อลดปัจจัยเสี่ยง
ส่วน นายสมศักดิ์ คำเขื่อน นายกองค์การบริหารส่วนตำบลเจดีย์ชัย กล่าวว่า นับเป็นเรื่องที่ดี ที่มีการส่งเสริมสุขภาพให้คนในตำบล ไม่ว่าจะผู้ใหญ่หรือเด็กได้รับประโยชน์ร่วมกันทั้งสุขภาพกาย สุขภาพใจ อบต.ยินดีให้การสนับสนุนเต็มที่ และชื่นชม ทั้งโรงเรียน 2 แห่ง ที่ส่งเสริมเด็กๆ ให้มีภาวะความเป็นผู้นำ เพราะในอนาคตเด็กและเยาวชนเหล่านี้ เติบโตมาเป็นผู้นำพัฒนาชุมชนของตนเอง พัฒนาประเทศชาติ แทนผู้นำรุ่นเก่าๆ
สำหรับ นายฤทธิเดช ยะแสง กำนันตำบลเจดีย์ชัย อีกหนึ่งผู้นำคนสำคัญที่ทุ่มเทให้กับการพัฒนาเจดีย์ชัย กล่าวว่า เราภาคภูมิใจจริงๆ ทุกกลุ่มวัยในตำบลเจดีย์ชัย มีส่วนร่วมในการบริหารจัดการร่วมกัน เราเดินไปในทิศทางเดียวกัน จุดมุ่งหมายคือ พี่น้องชาวบ้านอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข มันไม่สูญเปล่าที่สร้างพื้นที่นี้ขึ้นมา หวังอยากให้เป็นจุดเชื่อมระหว่างคนต่างวัย เป็นพื้นที่ถ่ายทอดภูมิปัญญา ที่เด็กและผู้ใหญ่ได้ทำกิจกรรมร่วมกัน เพราะปัจจุบันเด็กขาดผู้ใหญ่ที่คอยหนุนเสริม แนะนำในการดำเนินชีวิตทำให้เข้าถึงปัจจัยเสี่ยงได้ง่าย ลานนี้จึงเป็นศูนย์รวมของชาวเจดีย์ชัยทั้งหมด
พื้นที่สุขภาวะต้นแบบ “ตำบลเจดีย์ชัย” เกิดมาจากการร่วมแรงร่วมใจของทุกฝ่ายที่ต้องหลอมรวมพลังเพื่อไปสู่เป้าหมายเดียวกัน นั่นคือ “การสร้างชุมชนสุขภาวะ” อันจะก่อให้เกิดผลเชิงบวกอย่างมากมาย ตั้งแต่ระดับท้องถิ่นขยายไปถึงระดับประเทศ เพราะประเทศชาติหรือสังคมส่วนใหญ่จะมั่นคงยั่งยืนได้ ต้องประกอบไปด้วยส่วนเล็กๆ ในสังคมที่แข็งแกร่งอย่างแท้จริง
