วันนี้เป็นวันมาฆบูชา ถือว่าเป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา พวกเราได้มาวัดมาร่วมทำพิธีมาร่วมทำบุญ อันดับแรกก็ได้ตักบาตรพระสงฆ์ จากนั้นก็ได้ขึ้นไปไหว้พระ
ต่อไปนี้ก็จะได้สมาทานศีล ให้พวกเราถือว่าศีลวันนี้เป็นศีลสำคัญ เป็นศีลที่ควรจะรักษาเป็นกรณีพิเศษกว่าทุกวันที่ผ่าน ๆ มา ถือว่าเป็นศีลพิเศษกว่าทุกวัน เป็นวันสำคัญในทางพระพุทธศาสนา วันที่พระพุทธเจ้าประกาศพระธรรมคำสอนอย่างสัตย์จริงวันนี้ เพราะว่าประกาศหลักพระธรรมวินัยไว้ในพระพุทธศาสนา ถือว่าเป็นวันสำคัญอย่างยิ่ง ให้พวกเรารักษาศีลอย่าให้เป็นศีลนกกระยาง
ศีลนกกระยางคืออย่างไร มีนกกระยางแก่ตัวหนึ่ง น้ำมันท่วมทุกแห่งหน แต่ยังเหลือก้อนหินอยู่ก้อนหนึ่งที่อยู่เนินสูง น้ำท่วมหมดตอนนั้นจึงอยู่บนก้อนหินนั้น เพราะว่าไม่รู้ว่าตัวเองจะบินไปไหนเพราะหมดกำลัง ก้อนหินก็ไม่ใหญ่กว้างเท่าไรนะ นกกระยางก็คิดขึ้นมาได้ว่า เอ้อ ! ถ้าเราอยู่ก้อนหินก้อนนี้ก็อยู่ตามลำพัง อาหารก็ไม่มี เราก็ควรรักษาศีล สมาทานศีลเสียเพื่อให้เกิดประโยชน์สำหรับตนเอง นกกระยางก็คิดถูกนะมันคิดถูกทีแรก พอต่อมาเดือดร้อนไปถึงพระอินทร์ล่ะทีนี้ พระอินทร์ก็ว่า เอ ! นกกระยางจะสมาทานศีลด้วยความสัตย์จริงหรือเปล่า เพราะมันยืนอยู่อย่างนั้นสงสัยว่าจะรักษาศีลจริงหรือเปล่
พระอินทร์ก็เลยเนรมิตเป็นลูกแพะตัวเล็ก ๆ ลงมา ตัวอ่อนปวกเปียกเหมือนจะตายแหล่มิตายแหล่อย่างนั้นล่ะ เพื่อจะทดลองนกกระยางดูว่า ศีลนกกระยางเป็นศีลที่มั่นคงหรือเปล่า เป็นศีลที่ออกมาจากใจจริงหรือเปล่า หรือเป็นศีลที่คิดตามกาลเวลาเท่านั้น
เมื่อนกกระยางเห็นลูกแพะตัวเล็ก ๆ คิดว่าจะกินได้ ก็ไล่จิกเพื่อจะกิน ตัวแพะก็เดิน ต้วมเตี้ยม ๆ เหมือนกับหมดสภาพ นกกระยางก็คิดในใจว่า โอ ! เราก็หิวมานาน ศีลที่เรารักษาไว้ก็น่าจะปลงวางไว้ก่อนก็น่าจะได้นี่นา นี่แหละเรียกว่าศีลนกกระยาง เป็นศีลที่ไม่ได้ออกมาจากใจจริง คือไม่มีความสัตย์จริง
ศีลจะต้องออกมาจากใจจริงนะ นกกระยางก็ว่าเราควรจะวางศีลไว้ก่อน พอกินเนื้อแพะเสร็จแล้วเราค่อยมารักษาศีลต่อ จากนั้นนกกระยางก็ไล่จิกแพะตัวนั้น แพะก็หลบไปหลบมา หลบมาหลบไป ผลที่สุดก็ไม่ได้กิน พระอินทร์ก็เลยจำแลงกายเหาะขึ้นบนอากาศ แล้วบอกว่า นกกระยาง!ศีลของเธอเป็นศีลที่ไม่ได้ออกมาจากใจจริง เป็นศีลที่คิดได้แล้วก็ไม่มีความสัตย์จริงในตัวเอง อย่างนี้ใช้ไม่ได้ พระอินทร์ตำหนิ
เพราะฉะนั้นพวกญาติโยมทุกท่านนะ วันนี้ให้เป็นศีลที่มีความสัตย์จริง นะวันนี้ เพราะว่าเป็นวันมาฆบูชา เป็นวันสำคัญยิ่งในทางพระพุทธศาสนา
หลวงพ่ออินทร์ถวาย สันตุสสโก
จากพระธรรมเทศนา “อย่ารักษาศีลเหมือนนกกระยาง”
แสดงธรรมเมื่อวันที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๑
