ผักกาดหอม
อย่าเพิ่งดีใจ…
ใครที่คาดหวังว่ารัฐบาลจะแจกเงินดิจิทัลวอลเล็ตทันไตรมาส ๔ ของปีนี้ ควรเผื่อใจไว้บ้าง
เพราะมีปัญหาข้อกฎหมาย ที่อาจทำให้รัฐบาลต้องตัดสินใจเลื่อนไปอีก
เป็นไตรมาสแรกปี ๒๕๖๘ หรือเกินกว่านั้น
ก็เหมือนตอนที่รัฐบาลประกาศจะออกพระราชบัญญัติกู้เงิน สุดท้ายรู้ว่าไปไม่ได้ ก็ต้องเลื่อน
หลังจากเลื่อนก็คิดว่ารัฐบาลคิดดีแล้ว วิธีใหม่ไม่น่าจะมีปัญหาข้อกฎหมาย
ที่ไหนได้ กับดักเพียบ!
จากนี้ก็ต้องดูกฤษฎีกาว่าจะให้คำแนะนำข้อกฎหมายกับรัฐบาลว่าอย่างไร เพราะการล้วงเงินจากธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) นั้นมีความเสี่ยงว่ารัฐบาลจะทำผิดกฎหมาย
“ธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล” ดีกรีอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง อดีตรองผู้ว่าฯ ธนาคารแห่งประเทศไทย โพสต์ในโซเชียลถึง “สามด่านดิจิทัลวอลเล็ต”
…….ด่านที่หนึ่ง รัฐมนตรีพรรคร่วม
เนื่องจากบัดนี้ คณะกรรมการดิจิทัลวอลเล็ตซึ่งท่านนายกฯ เศรษฐาเป็นประธาน ได้ศึกษารอบคอบจนมีข้อยุติสมบูรณ์แบบทุกประการแล้ว โดยท่านนายกฯ เศรษฐาแถลงข่าวยืนยันชัดเจนต่อประชาชนว่าสามารถทำได้แน่นอนโดยไม่ผิดกฎหมายใด ถึงขั้นประกาศกำหนดเวลาแจกเงินไว้ด้วย
และเนื่องจากการประชุมคณะรัฐมนตรีของไทยใช้การพิจารณาแบบเอกฉันท์
ดังนั้น ถ้ามีรัฐมนตรีทักท้วงคัดค้านแม้แต่เพียงรายเดียว อาจจะเห็นว่าผิดกฎหมาย หรืออาจจะต้องการให้มีการศึกษาให้รอบคอบมากขึ้น ในการประชุมสัปดาห์หน้า ครม.ก็จะไม่สามารถมีมติเห็นชอบดิจิทัลวอลเล็ตได้
ดังนั้น ในเมื่อท่านนายกฯ เศรษฐายืนยันว่าทุกอย่างพร้อมสมบูรณ์แบบแล้ว กรณีที่มีรัฐมนตรีรายใดไม่ร่วมลงมติเห็นชอบ ทั้งที่ท่านนายกฯ ซึ่งเป็นผู้นำของ ครม. เป็นผู้เสนอ ในทางการเมือง โครงการนี้ก็ต้องถือว่าจบบริบูรณ์โดยปริยาย
อนึ่ง ถ้าจะมีรัฐมนตรีรายใดเลี่ยงไม่เข้าประชุม รัฐมนตรีทั้งหมดก็จะต้องร่วมกันรับผิดชอบอยู่ดี เพราะจะมีการส่งรายงานการประชุมไปให้แก่ทุกกระทรวง เว้นแต่รัฐมนตรีรายที่ไม่เห็นด้วยกับมติ จะทำหนังสือคัดค้านโดยพลัน
ด่านที่สอง ธ.ก.ส.
มีข่าวในโพสต์ทูเดย์ว่า สำนักงานกฤษฎีกาเคยมีความเห็นว่า รัฐบาลไม่อาจกู้เงินจากธนาคารออมสินเพื่อโครงการดิจิทัลวอลเล็ต เพราะอยู่นอกขอบวัตถุประสงค์ในการจัดตั้งธนาคารออมสิน
กรณี พ.ร.บ.ธ.ก.ส. มีการบัญญัติขอบวัตถุประสงค์ว่า
“มาตรา ๙ ธนาคารมีวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้
(๑) ให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่เกษตรกร กลุ่มเกษตรกรหรือสหกรณ์การเกษตรสําหรับการ
(ก) ประกอบอาชีพเกษตรกรรมหรืออาชีพที่เกี่ยวเนื่องกับเกษตรกรรม
(ข) ประกอบอาชีพอย่างอื่นเพื่อเพิ่มรายได้
(ค) พัฒนาความรู้ในด้านเกษตรกรรมหรืออาชีพอย่างอื่นเพื่อเพิ่มรายได้ หรือพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกรหรือครอบครัวของเกษตรกร
(ง) ดําเนินกิจการตามโครงการที่เป็นการส่งเสริมหรือสนับสนุนการประกอบเกษตรกรรม ซึ่งเป็นการดําเนินการร่วมกับผู้ประกอบการ เพื่อเพิ่มรายได้หรือพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกรหรือครอบครัวของเกษตรกร
(๒) ประกอบธุรกิจอื่นอันเป็นการส่งเสริมหรือสนับสนุนการประกอบเกษตรกรรม
(๓) ดําเนินงานเป็นสถาบันการเงินเพื่อการพัฒนาชนบท โดยให้ความช่วยเหลือทางการเงินหรือการบริหารจัดการแก่บุคคล กลุ่มบุคคล ผู้ประกอบการ กองทุนหมู่บ้านหรือชุมชน รวมทั้งองค์กรที่จัดตั้งขึ้นในรูปแบบใดที่มีวัตถุประสงค์ในการสนับสนุนการประกอบอาชีพของเกษตรกรหรือชุมชน ทั้งนี้ เพื่อส่งเสริมให้มีการพัฒนาผลผลิตหรือผลิตภัณฑ์ของเกษตรกรหรือ ชุมชนให้มีประสิทธิภาพทั้งในด้านการลงทุน การผลิต การแปรรูป และการตลาด หรือเพื่อส่งเสริมให้ชุมชนมีความเข้มแข็งในด้านเศรษฐกิจหรือเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต
(๔) ให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่สหกรณ์เพื่อใช้ดําเนินงานภายใต้ขอบเขตวัตถุประสงค์ในการจัดตั้งสหกรณ์
การให้ความช่วยเหลือทางการเงินตามความในวรรคหนึ่ง (๑) (ข) (ค) และ (ง) รวมทั้งการดําเนินการตามความในวรรคหนึ่ง (๒) (๓) และ (๔) ให้กระทําได้เท่าที่กําหนดในกฎกระทรวง”
เนื่องจาก ธ.ก.ส. เป็น “ธนาคาร” การให้ความช่วยเหลือเกษตรกรตามมาตรา ๙ จึงต้องกระทำโดยการให้กู้ยืมเงิน และ ธ.ก.ส.ย่อมไม่มีอำนาจหน้าที่ที่จะทำตัวเป็นเครื่องมือแก่รัฐบาลสำหรับแจกเงินดิจิทัลซึ่งไม่ใช่กิจกรรมด้านการธนาคาร
ส่วนกรณีถ้าหากรัฐบาลจะขอให้ ธ.ก.ส.ให้เงินกู้แก่เกษตรกรไปก่อน โดยรัฐบาลจะแจกเงินดิจิทัลไปให้ล้างหนี้ให้แก่เกษตรกรภายหลังรายละ ๑๐,๐๐๐ บาทนั้น ก็จะฝ่าฝืนขอบวัตถุประสงค์ข้างต้น เพราะ ธ.ก.ส.จะไม่ได้พิจารณาการให้กู้ยืมเงินบนพื้นฐานของการทำเกษตรกรรม แต่จะเป็นการพิจารณาการให้กู้ยืมเงินบนพื้นฐานของเงินที่จะได้รับจากดิจิทัลวอลเล็ตเป็นสำคัญ อันอาจจะเข้าข่ายเป็นการรับใช้รัฐบาลกระทำนิติกรรมอำพราง
ด่านที่สาม ซูเปอร์แอป
กลไกควบคุมดิจิทัลวอลเล็ตมีเพียงสองลักษณะ
ทางที่หนึ่ง คือใช้บล็อกเชนซึ่งทำให้เป็นเงินดิจิทัล หรือ
ทางที่สอง คือไม่ใช้บล็อกเชนซึ่งเป็นเงินโอนในระบบอิเล็กทรอนิกส์ปัจจุบันเหมือนอย่างแอป “เป๋าตัง” กรณีนี้เป็นเงินธรรมดา ไม่เป็นเงินดิจิทัล
ผมไม่ทราบว่าซูเปอร์แอป เข้าลักษณะเป็นทางที่หนึ่งซึ่งใช้บล็อกเชน หรือแท้จริงเป็นทางที่สองที่ไม่ใช้บล็อกเชน คือเป็นเพียงการสร้างแอปใหม่ เพื่อทำให้ประชาชนโอนเงินในระบบปัจจุบันของสถาบันการเงินได้สะดวกขึ้น แต่เป็นเงินธรรมดา ไม่เป็นเงินดิจิทัล
กรณีไม่ใช้บล็อกเชน จะไม่ตรงปก
เนื่องจากพรรคเพื่อไทยหาเสียงไว้จะจ่ายเป็นเงินดิจิทัล คือเป็นทางที่หนึ่งซึ่งใช้บล็อกเชน เพื่อให้มีสรรพคุณในการยกระดับประเทศไทยเข้าสู่เศรษฐกิจดิจิทัล
ดังนั้น ถ้าซูเปอร์แอปไม่ได้ใช้บล็อกเชน ซึ่งไม่เข้าข่ายเป็นเงินดิจิทัล ก็จะไม่ตรงปก อาจผิดกฎหมายเลือกตั้ง
กรณีใช้บล็อกเชน จะเป็นเงินตรา
กรณีถ้าซูเปอร์แอปใช้บล็อกเชน ก็จะมีเนื้อหาทางเศรษฐกิจเป็นคริปโตเคอร์เรนซี ซึ่งจะเข้าข่ายเป็นเงินตราอย่างหนึ่งแน่นอน ซึ่งถ้าไม่ขออนุญาตผ่านธนาคารแห่งประเทศไทยก็จะผิดกฎหมาย…….
ครับ…ทั้ง ๓ ด่านที่รัฐบาลต้องผ่านให้ได้
รัฐมนตรีจากพรรคภูมิใจไทย และรวมไทยสร้างชาติ ลาประชุมก็หนีไม่พ้น ฉะนั้นเอาให้ชัดว่าเห็นด้วยหรือคัดค้าน
เพราะการใช้เงิน ธ.ก.ส.สนองความต้องการของฝ่ายการเมือง จะกลายเป็นการอำพรางเพื่อนโยบายประชานิยม ซ้ำรอยโครงการรับจำนำข้าว ที่รัฐบาลยิ่งลักษณ์ให้ ธ.ก.ส.สำรองเงินรับจำนำข้าวจากชาวนาไปก่อน จากนั้นรัฐบาลใช้คืนทีหลัง
แต่ที่หนักกว่าคือ การให้ ธ.ก.ส.สำรองเงินไปก่อนในนโยบายแจกเงินดิจิทัลวอลเล็ต มันขัดวัตถุประสงค์ของ ธ.ก.ส.อย่างชัดเจน
ฉะนั้นเลือกเอาครับ จะตายยกเข่ง หรือปล่อยตายเดี่ยว
