งานพิธีทรงบำเพ็ญพระราชกุศลกาลานุกาลที่มีการถวายภัตตาหารพระสงฆ์รับพระราชทานฉัน พนักงานวิเสทฝ่ายในจะเป็นผู้ควบคุมดูแลภาชนะและอาหารคาวหวานให้ตรงตามจำนวนพระสงฆ์ ที่โปรดเกล้าฯ ให้เผดียงมา ภาชนะที่ใส่อาหารประกอบด้วย ชามกระเบื้องลายกอบัวหรือลายผักชีใบใหญ่สำหรับใส่ข้าวสุก ๑ ชาม ถาดเงินใบใหญ่พร้อมชามกระเบื้องใบเล็ก ๘ ชาม สำหรับใส่อาหารคาว ๘ อย่าง ๑ สำรับ และหวาน ๑ สำรับ จัดเป็นสำรับอาหารคาวหวานต่อพระสงฆ์ ๑ รูป
เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับในรัชกาลที่ ๕ ได้กล่าวถึงพระเชาว์อันหลักแหลมของพระวิมาดาเธอ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา ไว้อย่างน่าสรรเสริญที่สุด ท่านได้กรุณาเล่าให้ผู้เขียนฟังว่า
เมื่อประมาณพุทธศักราช ๒๔๔๘ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จประทับแรม ณ พระราชวังดุสิต วันหนึ่งมีการบำเพ็ญพระราชกุศลเลี้ยงพระที่วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม ขณะพระสงฆ์กำลังสวดมนต์ เจ้าหน้าที่กรมวังได้ยกสำรับภัตตาหารขึ้นเทียบอาสนสงฆ์สำหรับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงประเคน
ในระหว่างนั้นได้เกิดเอะอะกันขึ้น เพราะสำรับภัตตาหารพระขาดไปหนึ่งที่ พระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวประทับทอดพระเนตรเห็นเจ้าหน้าที่กรมวังชุลมุนวุ่นวาย และเมื่อทรงทราบว่าสำรับพระขาดไปหนึ่งที่ ทรงขุ่นพระราชหฤทัยมาก
จึงเสด็จพระราชดำเนินไปยังที่ฝ่ายในเฝ้าฯ ตรงไปยัง ที่ซึ่งพระวิมาดาเธอฯ ยืนเฝ้าฯ ตามธรรมเนียม ทรงตรัสว่า “สำรับพระขาด” พร้อมกับทรงใช้พระหัตถ์ดุนพระปฤษฎางค์พระวิมาดาเธอฯ ให้เสด็จออกไปที่อาสนสงฆ์ พระวิมาดาเธอฯ มิได้ตกพระทัยเลย เสด็จออกไปทรงบัญชาให้เจ้าหน้าที่กรมวังที่ปฏิบัติหน้าที่เลี้ยงพระให้นำกะบะไม้เท่าจำนวนอาหารคาวหวานในสำรับ
ทรงแบ่งอาหารคาวหวานจากสำรับพระทุก ๆ ถาดลงในฝาชามที่จัดอยู่ในกะบะอย่างเพียงพอ แล้วให้เจ้าหน้าที่กรมวังนำสำรับอาหารคาวหวานไปเทียบพระองค์สุดท้าย พระบรมวงศานุวงศ์และข้าทูลละอองธุลีพระบาทที่เฝ้าฯ อยู่ ณ ที่นั้น ต่างสรรเสริญพระเชาว์ของพระวิมาดาเธอฯ ที่ทรงใช้ปฏิภาณแก้ไขสถานการณ์เฉพาะหน้าให้สำเร็จลุล่วงไปด้วยพระปัญญาอันเฉียบแหลม
สมัยนั้น การทำอาหารเลี้ยงพระเป็นหน้าที่ของทรงประเคน ซึ่งมิได้รวมอยู่ในห้องพระเครื่องต้น ซึ่งพระวิมาดาเธอฯทรงกำกับ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวอาจทรงลืมไปว่าเป็นหน้าที่ ของห้องเครื่องต้น หรือจำเพาะเจาะจงที่จะให้พระวิมาดาเธอฯ เสด็จมาแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นดังกล่าว
ข้อมูล:ภาพ จากเว็บไซต์ หน่วยราชการในพระองค์
สาระน่ารู้/สำรับพระ/
