ในช่วงนี้คงไม่มีเรื่องอะไรที่พลิกโลกจนทุกคนขวัญผวา และ เทความสนใจให้มากเท่าเรื่อง โควิด-19 จนมีคำถามที่โผล่มาทางสื่อต่าง ๆ ก่อให้เกิดทั้งความรู้ และผลร้ายจาก เฟกนิวส์ ต่างๆ นะครับ คำถามยอดฮิตที่ทำเอาคนกลัวกันมาก ๆ คือ ในอากาศ เชื้อโรคล่องลอยระบาดได้ไหม? ซึ่งคำตอบคือ มีโอกาสอยู่บ้างในพื้นที่อับ ในสภาพปกติที่อากาศถ่ายเทได้ เชื้อจะฟุ้งไปได้ไม่ไกล ครับ ช่องทางหลักที่เชื้อจะแพร่ คือฝอยละอองจากการไอ จาม พูดดัง ๆ แต่ฝอยละอองเหล่านี้ สามารถตกค้างอยู่บนโต๊ะ ปุ่มลิฟต์ ราวบันไดและพื้นผิวต่าง ๆ ได้นานทีเดียว จึงเป็นเรื่องต้องระวังครับ
ส่วนที่มีคนสงสัยว่า ยุงเป็นพาหะไหม ไวรัสหลายตัว แพร่ทางยุง แต่ตัวนี้ ไม่เป็นพาหะครับ
ในเมื่อเชื้อออกทางสารคัดหลั่ง แล้วถ้าไปออกกำลังจะติดจากคนอื่นๆ ทางเหงื่อไหม?
ซึ่งคำตอบคือไวรัสอยู่ในระบบทางเดินหายใจ ไม่ติดทางผิวหนัง ไม่ติดทางเหงื่
เชื้อติดบนเส้นผมไหม? จากกรณีสนามมวย อาจมีละอองฝอยน้ำลายจากที่นั่งชั้นบนลงมาใส่ชั้นล่าง ทำให้มีโอกาสติดได้ แต่เนื่องจากเราไม่แน่ใจว่าเชื้ออยู่บนเส้นผมได้นานเท่าไร โดยเฉพาะในคุณผู้หญิงผมยาวๆ ทั้งหลาย เราจึงแนะนำว่ากลับเข้าบ้าน ก่อนเข้าหาเด็ก/ผู้สูงอายุ ให้เปลี่ยนเสื้อผ้า อาบน้ำก่อน
ในต่างประเทศ แนะนำให้ถอดรองเท้า ก่อนเข้าบ้านหรือคอนโด แต่คนไทยเรา ทำอยู่แล้ว ซึ่งเป็นสิ่งที่ดีครับ
เชื้อนี้ แพร่จากคนไปคน เพราะฉะนั้น ทุกประเทศถึงแนะนำเรื่อง การเว้นระยะ หรือ Social Distancing
การอยู่ห่างกันไว้ก่อน ไม่ได้ทำให้ความสัมพันธ์เราแย่ลง การงดกอดกัน นั่งใกล้กันเวลาทำงานหรือประชุม การประชุมทางไกล โดยผ่าน App ต่างๆ ลดความเสี่ยงได้มาก โชคดีว่า เดี๋ยวนี้ เรามีสื่อต่างๆ ช่วยได้มาก ๆ
การไหว้ของไทยกลายเป็นสิ่งที่ฝรั่งต้องขอยืมไปใช้ เพราะลดการสัมผัส การคลุกคลีกันได้เป็นอย่างดี (ฝรั่งจะทักทายกันแบบจับมือหรือสวมกอดหรือเอาแก้มแตะหน้าระหว่างกันและกัน)
การฆ่าเชื้อเป็นเรื่องสุดท้ายที่ต้องพูดถึงนะครับ
แดด ฆ่าเชื้อได้ เพราะมีรังสียูวีครับ
นอกจากนั้นความร้อน และความแห้งเอง ก็ช่วยได้มาก รังสียูวีซี (จากหลอดพิเศษ) ที่คนให้ความสนใจกันมากๆ ตอนนี้ ต้องใช้โดยไม่ให้โดนผิวหนัง หรือตา นะครับ และต้องใช้หลอดที่แรงพอ ฉายนานพอ
เพราะฉะนั้นจึงเหมาะกับการอบห้องที่ไม่มีคนอยู่ เช่น เปิดไว้ข้ามคืนหรือ อบฆ่าเชื้อสำหรับของเล็ก ๆ ไม่ใช่ติดในซุ้มให้เดินผ่านหรือในตู้ ให้เข้าไปยืนแพร๊บนึงไม่ได้ประโยชน์ครับ
การใช้น้ำยาล้างจานฆ่าเชื้อโรคในจานชาม ทำได้เลยนะครับ ส่วน ผัก ผลไม้สด ก็ควรล้างให้นานขึ้น แช่ให้นานขึ้น สำคัญที่สุดคือมือของเราครับ ลด ลด และ ลด การสัมผัสหน้า จับตา แคะจมูก และหมั่นล้างด้วยสบู่ หรือ แอลกอฮอล์เจล เรื่อยๆ หรือเมื่อเปลี่ยนกิจกรรมป้องกันโรคได้ดีมากครับ
ศ.ดร.นพ.ประวิตร อัศวานนท์
เลขาธิการสมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย
