“คราม” ไม่ได้เป็นเพียงสีหนึ่งบนผืนผ้า หากแต่เป็น “ภาษาของผืนดิน” ที่บ่งบอกเรื่องราวความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ ธรรมชาติ และวัฒนธรรมที่สืบทอดต่อกันมาหลายชั่วอายุคน บนผืนแผ่นดินอีสานของไทย ชุมชนปลูกคราม หมักคราม และทอผ้าครามมาเนิ่นนานจนกลายเป็นรากฐานทางอัตลักษณ์ และเป็นหนึ่งในมรดกภูมิปัญญาที่สะท้อนวิถีชีวิตไทยอย่างลึกซึ้ง
เช่นเดียวกับในประวัติศาสตร์โลก “สีคราม” เคยเป็นหนึ่งในสีที่มีคุณค่ามากที่สุด สีที่กษัตริย์ นักบวช และชนชั้นสูงเท่านั้นที่เข้าถึงได้ เนื่องจากการสกัดสีครามจากพืช Indigo ต้องใช้ทั้งเวลา ช่วงฤดูกาล และความรู้ด้านธรรมชาติอย่างละเอียดอ่อน ภูมิภาคต่าง ๆ ตั้งแต่อียิปต์ อินเดีย ญี่ปุ่น จนถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ต่างมีวัฒนธรรมครามของตนเอง แต่ ครามไทยมีเอกลักษณ์จาก “การหมักครามธรรมชาติแบบเป็นระบบหม้อน้ำคราม” ที่ต้องอาศัยประสบการณ์ ประสาทสัมผัส และความอดทน ทั้งหมดนี้ไม่สามารถเรียนรู้ได้จากตำรา หากต้องเรียนรู้จากชีวิตจริง
ครามจึงไม่ใช่ “แฟชั่น” แต่คือ ศาสตร์และศิลป์ ที่ยึดโยงระหว่างมนุษย์กับผืนดิน และเป็นภาพแทนของความรู้ที่ส่งต่อแบบปากต่อปาก จากแม่สู่ลูก จากช่างสู่ช่าง จากหมู่บ้านสู่โลกใบใหญ่
วันนี้ ผ้าครามไทยไม่ได้อยู่เพียงในชุมชนอีกต่อไป หากถูกยกขึ้นสู่เวทีนานาชาติ พิพิธภัณฑ์ชั้นนำของโลกเริ่มให้ความสนใจงานครามในฐานะ หลักฐานทางมานุษยวิทยา ศิลปะ และวัฒนธรรม อาทิ Victoria & Albert Museum ในกรุงลอนดอน และ Musée des Arts Décoratifs ในนครปารีส ที่ได้ศึกษาผลิตภัณฑ์หัตถกรรมไทยในฐานะงานที่มี “ชีวิต” และเป็นตัวแทนของสุนทรียะร่วมสมัยที่ยังคงสืบเนื่องจากอดีต
บนเวทีแฟชั่นโลก ดีไซเนอร์รุ่นใหม่ ทั้งไทยและต่างประเทศ เริ่มหันกลับมามอง “ผ้าคราม” ในฐานะวัสดุที่ไม่เพียงงดงาม แต่ยังตอบคำถามสำคัญของยุคสมัย คือ ความยั่งยืน ความหมาย และที่มา การสวมใส่ผ้าครามจึงกลายเป็นการ “สวมใส่วัฒนธรรม” และ “ให้คุณค่ากับแรงมือมนุษย์”
นี่คือเหตุผลที่ประเทศไทย โดย กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย กำลังจะจัดงานแห่งปี “KRAAM INTERNATIONAL SYMPOSIUM 2025” ขึ้น เวทีเสวนาระดับโลกว่าด้วยศิลปะและหัตถกรรม ภายใต้โครงการศึกษาและพัฒนาองค์ความรู้ผ้าย้อมครามเพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์สู่สากล 2568 บนแนวคิด “HANDS ACROSS CULTURE” ก้าวสำคัญในการยกระดับและสร้างภาพลักษณ์ใหม่ให้ “ผ้าย้อมครามไทย” สู่เวทีแฟชั่นระดับโลก โดยน้อมนำแนวพระดำริ “ผ้าไทยใส่ให้สนุก” ใน สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา มาเป็นแนวทางขับเคลื่อน
ภายในงานเสวนาระหว่างวันที่ 19 – 22 พฤศจิกายน 2568 นี้ ณ เอ็มทาวเวอร์ เอ็มสเฟียร์ กรุงเทพมหานคร จะเป็นการรวมตัวของเหล่าช่างทอ ผู้เชี่ยวชาญ นักออกแบบ แบรนด์แฟชั่นระดับสากล ภัณฑารักษ์จากพิพิธภัณฑ์ชื่อดัง และนักคิดด้านวัฒนธรรม จะมาพบกันบนเวทีเดียว เพื่อแชร์มุมมองที่น่าสนใจจากแนวคิดแฟชั่นระดับโลก อาทิ Béatrice Quette ภัณฑารักษ์จาก Musée des Arts Décoratifs กรุงปารีส Louis Copplestone ภัณฑารักษ์จาก Victoria and Albert Museum กรุงลอนดอน Kenta Watanabe จาก Watanabe Shone Puipia (โชน ปุยเปีย) และ Philip Huang (ฟิลิป ฮวง) อินฟลูเอ็นเซอร์ชื่อดังที่มีผู้ติดตามกว่า 16 ล้านบัญชี อย่าง Heart Evangelista (@iamhearte) และ Hanan Besovic (@ideservecouture) รวมถึงแฟชั่นไอค่อนไทยและนักแสดงชื่อดัง คุณชมพู่ อารยา เอ ฮาร์เก็ต ร่วมด้วย คุณศรัณย์ เย็นปัญญา ศิลปินและนักออกแบบแถวหน้าของเมืองไทย คุณชารีฟ ลอนา สถาปนิกและดีไซเนอร์ จาก Act of Kindness และ คุณวิชดา สีตกะลิน ครีเอทีฟไดเร็กเตอร์ กลุ่มธุรกิจสินค้าผ้าตกแต่งบ้านของ จิม ทอมป์สัน (Jim Thompson) และกูรูอื่น ๆ อีกมาย
ร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนศักยภาพผ้าย้อมครามไทยสู่สายตาชาวโลกในงาน “Kraam International symposium 2025” ระหว่างวันที่ 19-22 พฤศจิกายน 2568 ณ ชั้น 14 เอ็มทาวเวอร์ กรุงเทพมหานคร ลงทะเบียนเข้าร่วมงานฟรีได้ทาง Facebook: ผ้าไทยใส่ให้สนุก หรือสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ได้ทาง คุณอริษา ชุมมา โทร. 064 078 6808 คุณกัญญ์ณสิษฐ์ พฤกษธาราวิทยา โทร. 08-2345-3650 และ คุณกัลยวรรณ จันทร์ท้วม โทร.08-0980-9910.
